Pomiary oświetlenia awaryjnego

Oświetlenie awaryjne jest pojęciem szczegółowo scharakteryzowanym w normie PN-EN 1838:2005. Stosuje się je po to, aby mogło oświetlać ważne z punktu widzenia bezpieczeństwa ludzi miejsca budynku w momencie zaniku podstawowego źródła zasilania. Źródła światła awaryjnego muszą zatem posiadać niezależne od głównego źródła zasilania.

Rodzaje oświetlenia awaryjnego

Pod pojęciem oświetlenia awaryjnego znajdują się następujące rodzaje:

  1. Awaryjne oświetlenie ewakuacyjne:
    1. oświetlenie drogi ewakuacyjnej,
    2. oświetlenie strefy otwartej,
    3. oświetlenie strefy wysokiego ryzyka,
  2. Oświetlenie zapasowe.

Wymagania związane z oświetlenie awaryjnym i przeprowadzanie pomiarów

Awaryjne oświetlenie ewakuacyjne musi działać w taki sposób, aby osoby znajdujące się w budynku mogły bezpiecznie opuścić miejsce, w którym się znajdują, a także zidentyfikować drogi prowadzące do wyjść ewakuacyjnych i dotrzeć do nich w sposób bezproblemowy. Aby odbywało się to bez przeszkód, należy dopilnować, żeby instalacja oświetlenia awaryjnego działała sprawnie spełniając obowiązujące wymagania. W tym celu stosuje się przeglądy, konserwacje i pomiary oświetlenia awaryjnego. Pomiary mają na celu skontrolować, czy wymagania te są spełnione. Przykładowymi wymogami związanymi ze stosowaniem awaryjnego oświetlenia ewakuacyjnego są:

  • umieszczanie opraw oświetleniowych przynajmniej 2 m nad podłogą,
  • umieszczenie oprawy oświetleniowej przy wyjściu ewakuacyjnym,
  • oświetlenie znaków bezpieczeństwa,
  • oświetlenie stopni schodowych,
  • oświetlenie zakrętów korytarzy, skrzyżowań i miejsc zmiany kierunku,
  • oświetlenie punktów pierwszej pomocy,
  • oświetlenie urządzeń przeciwpożarowych,
  • czas pracy oświetlenia awaryjnego drogi ewakuacyjnej powinno wynosić przynajmniej 1 godzinę.

Sam fakt instalacji opraw oświetleniowych w wymaganych miejscach nie oznacza, że zapewniają one wystarczające bezpieczeństwo. Należy także zadbać o to, aby światło generowane przez oprawy oświetlenia awaryjnego generowały odpowiednie, wymagane natężenie światła.

  • Droga ewakuacyjna do 2 metrów szerokości powinna być oświetlona natężeniem przynajmniej 1 lx w miejscu mierzonym w środku tej drogi przy podłodze,
  • w przypadku miejsc gdzie znajdują się urządzenia przeciwpożarowe lub punkty pierwszej pomocy natężenie oświetlenia mierzonego przy podłodze powinno wynosić przynajmniej 5 lx, jeśli nie znajduje się ono na drodze ewakuacyjnej lub w strefie otwartej,
  • wartość wskaźnika oddawania barw Ra, który określa w jakim stopniu odwzorowywane są kolory widzialnych przedmiotów powinien wynosić przynajmniej 40/100,
  • stosunek maksymalnego i minimalnego natężenia światła mierzonego w linii przebiegającej przez środek drogi ewakuacyjnej nie może przekraczać 40:1,
  • pełne natężenie światła awaryjnego na drodze ewakuacyjnej powinno wytworzyć się w czasie 1 minuty,
  • w ciągu pierwszych 5 sekund od uruchomienia oświetlenia awaryjnego powinno wytworzyć się w 50% minimalnego natężenia wymaganego,
  • strefy wysokiego ryzyka muszą zapewnić natężenie oświetlenia awaryjnego wynoszącego przynajmniej 10% natężenia podstawowego, jednak ta wielkość nie może być mniejsza niż 15 lx,
  • znaki bezpieczeństwa umieszczone na drogach i przy wyjściach ewakuacyjnych powinny być oświetlone w ataki sposób, aby luminacja każdej barwnej części znaku musi wynosić przynajmniej 2 cd/m2 widzianych z każdego kierunku, jaki ma znaczenie dla zachowania bezpieczeństwa.

Pomiary oświetlenia awaryjnego obejmują zarówno przykłady wymienione powyżej jak i inne elementy wymagane przez wspomnianą normę. Warto przypomnieć, że oświetlenie awaryjne zgodnie z rozporządzeniem ministra spraw wewnętrznych i administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów, jest urządzeniem przeciwpożarowym, który wymaga dokonywania przeglądów i czynności konserwacyjnych tak często jak tego wymagają wskazania producenta urządzeń, nie rzadziej jednak, jak raz w roku.